Իրանի դերը՝ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունում

Իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության սրումը հերթական թեժ օջախն է ստեղծել տարածաշրջանում։ Արաբական մամուլը գրում է, որ Իրանը ռազմական օգնություն է ցուցաբերում պաղեստինյան ուժերին՝ Fajr 5 հրթիռներ մատակարարելով վերջիններիս, որոնցով հարվածներ են հասցվել Թել Ավիվին։ Այս ամենն իհարկե, իրանական կողմը հերքում է։

Այնուամենայնիվ, իսրայելա-պաղեստինյան լարված հարաբերություններում Իրանն ի՞նչ դեր ունի։ Իրանագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ ԳՈՀԱՐ ԻՍԿԱՆԴԱՐՅԱՆԸ նշում է, որ Իրանը միշտ էլ Պաղեստինի ժողովրդին աջակցություն է ցույց տվել թե՜ նյութապես, թե՜ բարոյապես։ Եվ դա նա բացատրում է հալածվածներին պաշտպանելու իր նպատակով. «Իրանը հայտարարում է, որ ինքը պետք է պաշտպանի հալածված ժողովուրդներին, բայց իրականում սա տարածաշրջանում ազդեցիկ գործոն դառնալու խնդիրներից մեկն է, և եթե նկատում ենք, նույնը Թուրքիայի պարագայում է։ Թուրքիան ևս Պաղեստինի ժողովրդին բարոյապես պաշտպանելու քայլեր է իրականացնում։ Այսինքն՝ Պաղեստինի ժողովրդին պաշտպանելու հարցը տարածաշրջանի երկրների մոտ առաջատարի դեր ստանձնելու նրբերանգ է ստանում։ Իսրայելի լայնամասշտաբ գործողությունները ստիպում են, որ և՜ Իրանը, և՜ Թուրքիան, իրենց արտաքին քաղաքականությունից ելնելով, համապատասխանաբար ակտիվացնեն ներգրավվածությունը հարցի շուրջ և ավելի շատ աջակցություն ցուցաբերեն»։
Գոհար Իսկանդարյանը նկատում է նաև, որ Իրանին միշտ էլ մեղադրում են Պաղեստինին զենք մատակարարելու համար, բայց Իսլամական Հանրապետությունը, որպես կանոն, պաշտոնապես հերքում է այդ մասին լուրերը։
Հնարավո՞ր է, որպեսզի մահմեդական աշխարհը տարածաշրջանում միավորվի և հանդես գա Իսրայելի դեմ։ Իրանագետը բացառում է այս տարբերակը. «Աշխարհում կա արաբական 22 երկիր, եթե նրանցից գոնե 10 միավորվեն, Իսրայելի հարցերը կլուծեն։ Ամբողջ խնդիրն այն է, որ արաբական պետություններն իրենք չեն կարողանում համախմբվել։ Արաբական աշխարհի ամենահզոր երկիր համարվող Սաուդյան Արաբիան անգամ Պաղեստինին չի աջակցում ըստ պատշաճի և Իսրայելի հետ սերտ հարաբերություններ ունի։ Այսինքն՝ նույն ազգը լինելով՝ նրանք չեն միավորվում, էլ ուր մնաց խոսենք իսլամական երկրների համախմբման մասին։ Այսօր Պաղեստինն օգտագործվում է լոկ առաջնորդի դեր ստանձնելու համար, այլսինքն՝ գործիք է դառնում՝ ցույց տալու համար, թե ընչազուրկներին ու ճնշվածներին պաշտպանում են»։
Իսրայելա-պաղեստինյան լարված իրավիճակն ինչպե՞ս կանդրադառնա առանց այն էլ ծանր պայմաններում գտնվող Իրանի վրա։ Գոհար Իսկանդարյանը նկատում է, որ Իրանը շատ լավ հասկանում է, որ օղակն իր շուրջը կամաց-կամաց ավելի է սեղմվում, ուստի փորձում է ժամանակ շահել և տարածաշրջանում այլ խնդիրների լուծողի դերում հանդես գալ, որպեսզի կողմնակիցներ ձեռք բերի ու հանրության ուշադրությունն Իրանից շեղի։ Եթե Սիրիայի դեպքում Իրանն ամեն ինչ անում է, որպեսզի Բաշար ալ Ասադի իշխանությունը պահպանի, ապա Պաղեստինի հարցում, ըստ իրանագետի, Իրանն ավելի շատ ուշադրությունը շեղելու քաղաքականություն է տանում։

Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «451° ըստ Ֆարենհայթի»
• ՈՒրիշ տեղ չկա՞ր
• «24 ժամ ե­ղել ենք տար­բեր զեն­քե­րի հրե­տա­կոծ­ման տակ»
• «Ադր­բե­ջա­նը, Թուր­քիան ու ֆոս­ֆո­րա­յին զենքն Ադր­բե­ջա­նին մա­տա­կա­րա­րող­նե­րը պետք է պա­տաս­խան տան դա­տա­րա­նի ա­ռաջ»
• «Մեր բո­լո­րի ճա­կա­տա­գի­րը սահ­մա­նին կանգ­նած հայ զին­վո­րա­կա­նի ձեռ­քում է»
• Կա­րե­նին անհ­նար էր չհար­գել, նույ­նիսկ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը նրան ըն­դու­նում էին որ­պես լե­գենդ, որ­պես ժայռ, որ­պես հե­ղի­նա­կու­թ­յուն
• Եկե­ղե­ցին գո­յութ­յուն ու­նի 2000 տա­րի և գո­նե ա­ռա­ջի­կա 2000 տար­վա հա­մար պետք է ա­պա­հո­վի ե­կող սե­րունդ­նե­րի հոգևոր կա­րիք­նե­րը
• «Լճա­շեն­ցի­նե­րի միա­վոր­ման» դռ­նե­րը բաց են բո­լոր լճա­շեն­ցի­նե­րի առջև
• «Ար­տա­կարգ դրու­թ­յու­նը կանց­նի, բայց բո­լոր ծնող­նե­րի, ա­շա­կերտ­նե­րի, ու­սու­ցիչ­նե­րի հա­մար կմ­նա մի շատ լավ նո­րա­մու­ծու­թ­յուն՝ հե­ռա­վար ու­սու­ցու­մը»
• «ՌԴ-ն կա­րող է գնալ հա­րա­բե­րու­թ­յուն­նե­րի վատ­թա­րաց­ման ճա­նա­պար­հով, ե­թե Թուր­քիան շա­րու­նա­կի ազ­դե­ցու­թ­յան գո­տին ընդ­լայ­նե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը»
• «Ռա­յա­նէյր»-ը հա­տուկ սպա­սար­կում է ի­րա­կա­նաց­նում
• Յա­կուտս­կի հայ­կա­կան կի­րակ­նօ­ր­յա դպ­րո­ցի սա­նե­րը նշե­ցին Ա­մա­նո­րը
• «Հա­յաս­տա­նը եր­գող ժայ­ռե­րի եր­կիր է, և ես ե­րա­զանք ու­նեմ նվա­գելու այդ ժայ­ռե­րի մեջ»
• Նպա­տա­կը դիր­քա­պահ զին­վո­րի անվ­տան­գու­թ­յունն է
• «Ադր­բե­ջա­նում պետք է տե­ղի ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թ­յուն, որ­պես­զի կա­ռու­ցո­ղա­կան երկ­խո­սու­թ­յուն ակն­կա­լենք»
• Յակուտսկի հայերն ակտիվ մասնակցություն են ունենում եկեղեցական բոլոր տոներին
• Ստամբուլում հաղթանակ է տարել ընդդիմությունը. ի՞նչ կանի Էրդողանը
• Քրիստոնեական և հոգևոր գիտելիքների ճիշտ ուղղորդում դասընթացի միջոցով
• «Ինձ համար Արամ Իլյիչը սրբություն է»
• «ԱԳՆ-ն պետք է ավելի շատ կենտրոնանա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման, քան Ցեղասպանության ճանաչման խնդրի վրա»

Մեկնաբանություններ